Blog del Instituto Cervantes de Estambul

El Premio Cervantes 2019, que debería entregarse el próximo 23 de abril, es un autor singular por muchas razones. Podemos decir que es un autor doble. Por un lado, porque aúna su profesión de arquitecto con su vocación literaria. No es una combinación inédita, pero muy poco usual en el mundo de la creación literaria. Como arquitecto, por ejemplo, participó en los proyectos del Anillo Olímpico de Barcelona para los Juegos Olímpicos de 1992. 

Por otra parte, Joan Margarit es un poeta bilingüe, que escribe en castellano y en su catalán materno. Este carácter doblemente bifronte encuentra reflejo en su poesía. Su formación técnica se refleja en muchas ocasiones en una poesía íntima, de interior, que busca con abstracciones y símbolos meditar sobre los grandes temas del hombre: la fugacidad de la vida, el amor, la muerte y los interrogantes de la existencia.  Su concepción del lenguaje poético, como un material duro, que hay que trabajar y perfilar, descansa también en su formación como arquitecto. La necesidad de exactitud en la expresión es también fruto de esa doble formación técnica y literaria. 

Si bien comenzó a escribir poesía en lengua española, a partir de los años 80 publicó también obra en su catalán materno, del que es también uno de los grandes referentes de la poesía contemporánea, en un intento de ahondar en sus propias raíces. 

Ha conseguido los mayores galardones de creación poética tanto en catalán (premi Serra d’Or, Premi Carles Riba, Premi Miquel de Palol, Premi Nacional de Cultura de Catalunya) como en español (Premio Nacional del Ministerio de Cultura, Premio Reina Sofía, Premio Pablo Neruda), que culmina en 2019 con el Premio Cervantes, el más prestigioso del mundo literario hispano.  

Os dejamos con una de sus poesías, para que comencéis a gustar de su obra. Os recordamos también que el Club de Lectura Global del Instituto Cervantes de este mes está dedicado a este gran autor.

Lectura

Penetro en otras vidas.
Llevo días leyendo, pero ahora
alzo los ojos porque me doy cuenta
de que apenas sé nada de quien escribió el libro.
Me avergüenza no conocer
más que su lucidez. Toda supervivencia
es esta especie de conversación
silenciosa y sin tiempo. Es algo aterrador
y ocurre en el abismo de la mente,
un frío cielo azul en el que el amor es
la única forma de posteridad.

(De No estaba lejos, no era difícil, 2010)

23 Nisan günü, 2019 Cervantes Ödülü’nün takdim edileceği  kişi, birçok nedenden ötürü eşsiz bir  yazar. Hatta onun için çifte yazar bile diyebiliriz. Mimarlık mesleğini, edebi mesleğiyle harmalayabilen usta bir kalem. Bu çok yeni bir karışım değil, ancak edebi yaratım dünyası için hala sıradışı bir birliktelik. Örneğin bir mimar olarak, aynı zamanda  1992 Olimpiyat Oyunları için Barcelona Olimpiyat Yüzüğü projelerine katılmış olan bir isim.

Öte yandan, kendisi İspanyolca ve Katalanca dillerinde yazan çift anadilli bir ozan. Bu iki taraftan bakabilme gücü ise elbette şiirlerine de yansıyor. Teknik eğitimi, yaşamın, aşkın, ölümün faniliği ve varlık sorunlarına dair insanın genel olarak derin mevzular üzerine odaklandığı; soyutlamalar yaptığı ve semboller arayarak ilerlediği, samimi şiirlerinde de kendini gösteriveriyor.  Üzerinde çalışılması ve ana hatlarıyla çizilmesi gereken, katı  bir materyal olarak ele alınan şiirsel dil anlayışı ise, aynı zamanda bir mimar olarak aldığı eğitime dayanıyor. İfadede kesinliğe duyulan ihtiyaç , yine bu çifte, teknik ve edebi eğitimin birlikteliğinden doğuyor.

1980’lerden itibaren şiirlerini İspanyolca dilinde yazmaya başlamasına rağmen, aynı zamanda çağdaş şiirin en büyük referanslarından biri olarak gösterilen, kendi köklerini araştırmaya çalışmak üzere yola çıktığı ve  ana dili Katalanca’da da eserleri ni yayınlayan bir yazar olarak yoluna devam ediyor.

Hem Katalanca (Serra d’Or Ödülü, Carles Riba Ödülü, Miquel de Palol Ödülü, Katalonya Ulusal Kültür Ödülü) hem de İspanyolca (Kültür Bakanlığı Ulusal Ödülü, Reina Sofía Ödülü,  Pablo Neruda Ödülü), ödüllere ve en son 2019’da İspanyol edebiyat dünyasının en prestijli  ödülü Cervantes Ödülü’ne layık görülmüştür.

Sizi, hoşunuza gideceğini düşündüğümüz şiirlerinden biriyle baş başa bırakıyoruz. Ayrıca bu ayki Cervantes Enstitüsü’nün Küresel  Sanal Okuma Kulübü’nün bu usta yazara adanmış olduğunu da hatırlatırız.