Blog del Instituto Cervantes en Utrecht

CONCIERTO

El Instituto Cervantes Utrecht le invita a disfrutar de un concierto único que une dos hermosas tradiciones musicales. En el repertorio de Los gauchos y el flamenco, la música latinoamericana y andaluza se encuentran a través de las infinitas posibilidades de la guitarra española. Los artistas primero actúan en solitario en dos recitales para, finalmente, juntarse como dúo.

Gustavo Pazos Conde (Uruguay) se ha dedicado desde su infancia en Montevideo a la música de la tradición gaucha de Uruguay con ritmos como la milonga, la vidalita y el estilo. Llevando su música a escenarios de Colombia, Argentina y Perú.

Adrián Elissen, guitarrista flamenco y antiguo alumno de Paco Peña, ha tocado en muchos escenarios internacionales (incluyendo el Concertgebouw de Ámsterdam y el Cemal Resit Rey Concert Hall, Turquía), así como en compañías españolas.

Gustavo y Adrián se conocieron en Ámsterdam y, desde entonces, transportan al público a un viaje sonoro compuesto íntegramente por obras propias. Un elemento único de este dúo es que a menudo hay espacio para la improvisación en las composiciones que enfatizan el diálogo entre los dos guitarristas.

PROGRAMA

75 min. sin descanso

Gustavo Pazos (solista)

Gustavo Pazos:

1 – Bajo este cielo (estilo)

2- Valsecito de la memoria

3- La Tapera de la China (milonga)

4- El cajón de los retazos

Adrián Elissen (solista)

Adrián Elissen

1- Desabrio (taranta)

2- Un diálogo (Farruca)

3 -Los Puntales (soleá)

4- Rubén y Rosa (guajiras)

Dúo:

1- Al oeste del río (comp.: Gustavo Pazos- Adrián Elissen)

2- El poste-vals (comp.:Ernesto Snajer)

3- Zambita de una paloma (comp.:Gustavo Pazos)(**)

4- Azahar – rumba (comp.: Adrián Elissen)

(**) composición basada en un poema quechua anónimo del siglo XVIII del Perú

Día: 22 de enero 2026

Hora: 19:00 – 20:15 H.

Entrada: 15€ (regular) | 10€ (estudiantes) aquí.

Lugar: Instituto Cervantes Domplein 3 – Utrecht

Instituto Cervantes Utrecht nodigt u uit voor een bijzonder concert waarin twee prachtige tradities samenkomen. De Gauchos en flamenco is een programma waarbij Latijns-Amerikaanse en Andalusische muziek elkaar vinden in de grenzeloze mogelijkheden van de Spaanse gitaar. Eerst afzonderlijk vertolkt in twee solo recitals en daarna gezamenlijk als duo.

Gustavo Pazos Conde (Uruguay) heeft zich vanaf zijn kindertijd in Montevideo gewijd aan de bijzondere muziek uit de gaucho traditie van Uruguay met ritmes zoals de milonga, vidalita en estilo. Gustavo heeft concerten gegeven in Colombia, Argentinië en Peru.

Adrian Elissen, flamencogitarist en voormalig leerling van Paco Peña, speelde al op vele internationale podia (o.a Concertgebouw Amsterdam en Cemal Resit Rey Concert Hall, Turkije ) alsmede in Spaanse gezelschappen.

Gustavo ontmoette Adrian in Amsterdam. Samen nemen ze u mee op een reis van uitsluitend eigen composities . Een uniek element van dit duo is dat er in de composities vaak ook ruimte is voor improvisatie die de dialoog tussen de twee gitaristen benadrukt.

PROGRAMMA

75 min. zonder pauze

Gustavo Pazos (solo)

Gustavo Pazos :

1 – Bajo este cielo (estilo)

2- Valsecito de la memoria

3- La Tapera de la China (milonga)

4- El cajón de los retazos

Adrián Elissen (solo)

Adrián Elissen

1- Desabrio (taranta)

2- Un diálogo (Farruca)

3 -Los Puntales (soleá)

4- Rubén y Rosa (guajiras)

Duo:

1- Al oeste del río (comp.: Gustavo Pazos- Adrián Elissen)

2- El poste- vals (comp.:Ernesto Snajer)

3- Zambita de una paloma (comp.:Gustavo Pazos)(**)

4- Azahar – rumba (comp.: Adrián Elissen)

(**) compositie gebaseerd op een anoniem achttiende-eeuws Quechua-gedicht uit Peru

Datum: 22 januari 2026

Tijd: 19:00 – 20:15 uur

Tickets: € 15 (regulier) | € 10 (studenten/cursisten Instituto Cervantes) hier

Plaats: Instituto Cervantes Domplein 3 – Utrecht

EXPOSICIÓN

Inauguración 14/01/2026 18:00 por el embajador de El Salvador Sr. D. Agustín Vásquez Gómez

La Embajada de El Salvador y el Instituto Cervantes tienen el agrado de invitarle a la inauguración de la muestra Camilo Minero: tierra y rostro. En el marco de la inauguración de esta galería temporal dedicada a Camilo Minero Nochéz (2017-2005), que se presentará entre enero y marzo de 2026, se rinde homenaje a uno de los artistas más representativos de El Salvador y de la plástica centroamericana.

La presente galería reúne once xilografías realizadas por Minero, una técnica que adoptó como medio para multiplicar imágenes con potencia narrativa y carga simbólica. La xilografía le permitió trabajar con colores planos, contrastes intensos y composiciones de gran claridad visual.

Esta exposición se inscribe en un esfuerzo continuo por difundir su legado a través del trabajo conjunto entre la Fundación Camilo Minero y la embajada de los Países Bajos. En 2018 el Instituto Cervantes acogió una ponencia sobre su vida y obra, y en 2025 la Embajada de El Salvador en La Haya inauguró una galería permanente dedicada al maestro, en un acto presidido por la Viceministra de Relaciones Exteriores. Esta muestra en el Instituto Cervantes de Utrecht marca el inicio de un ciclo de itinerancias destinado a dar a conocer su trabajo al público neerlandés.

Camilo Minero fue un creador profundamente comprometido con la realidad social de El Salvador. Formado en la Escuela de Artes Gráficas de San Salvador y posteriormente en México, absorbió la influencia del muralismo latinoamericano, incorporando en su lenguaje visual una atención especial hacia la dignidad humana, la identidad cultural y la vida cotidiana del pueblo salvadoreño. Su trayectoria estuvo marcada por la docencia, el activismo cultural y un sentido ético del arte como herramienta de transformación social.

El legado del Maestro Minero trasciende su producción pictórica. Su obra dialoga con procesos históricos y sociales, y constituye un puente entre la estética latinoamericana del siglo XX y las búsquedas contemporáneas sobre memoria, territorio y justicia social. Su énfasis en retratar a las comunidades marginadas convirtió su plástica en un referente de compromiso, sensibilidad y humanismo.

A lo largo de su carrera, el maestro Minero trabajó diversas técnicas: óleo, acuarela, dibujo, grabado y muralismo. Todas ellas muestran su dominio del color, su expresividad gestual y su interés por la experimentación material. Sin embargo, su incursión en las artes gráficas fue especialmente significativa, pues le permitió ampliar el acceso a su obra y fortalecer su ideal de un arte cercano al pueblo.

Día: 14 de enero 2026

Hora: 18:00 H.

Exposición: del 14 de enero al 14 de marzo 2026

Lugar: Instituto Cervantes, Domplein 3 – Utrecht

De Ambassade van El Salvador en het Instituto Cervantes nodigen u graag uit voor de opening van de tentoonstelling Camilo Minero: landschap en portret, een expositie van elf zeefdrukken die de expressieve kracht en het diepe humanisme van de Salvadoraanse schilder vieren.

Naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling van Camilo Minero in het Instituto Cervantes te Utrecht, die zal plaatsvinden van januari tot maart 2026, eren we een van de meest representatieve kunstenaars van El Salvador en van de Midden-Amerikaanse beeldende kunst.

De expositie bestaat uit elf zeefdrukken gemaakt door Minero. Deze techniek laat hem toe om beelden met een sterke verhalende kracht en symbolische lading te vermenigvuldigen. Dankzij de zeefdruk kon hij werken met vlakke kleuren, intense contrasten en composities met een grote visuele helderheid.

Deze tentoonstelling maakt deel uit van de voortdurende inspanning om zijn nalatenschap te verspreiden in Nederland: in 2018 organiseerde het Instituto Cervantes een lezing over zijn leven en oeuvre; in 2025 heeft de Ambassade van El Salvador te Den Haag een permanente tentoonstelling geopend, gewijd aan de meester, onder leiding van de vice-minister van Buitenlandse Zaken. Deze expositie in Utrecht is het begin van een reeks rondreizende tentoonstellingen die bedoeld zijn om zijn werk onder de aandacht van het Nederlandse publiek te brengen.

Camilo Minero (1917-2005) was een kunstenaar die zich inzette voor de sociale realiteit van El Salvador.  Hij volgde een opleiding aan de Escuela de Artes Gráficas in San Salvador en later in Mexico, waar hij de invloed van het Latijns-Amerikaanse muralisme in zich opnam en in zijn beeldtaal speciale aandacht besteedde aan de menselijke waardigheid, de culturele identiteit en het dagelijks leven van het Savadoraanse volk. Zijn carrière werd gekenmerkt door onderwijs, cultureel activisme en een ethisch besef van kunst als instrument voor verandering.

Het nalatenschap van de meester Minero reikt verder dan zijn beeldende kunst. Zijn werk gaat in dialoog met historische en sociale processen en vormt een brug tussen de Latijns-Amerikaanse esthetiek van de 20^ste eeuw en het hedendaagse onderzoek naar herinnering, territorium en sociale rechtvaardigheid. Door zijn nadruk op het portretteren van gemarginaliseerde gemeenschappen werd zijn beeldende kunst een toonbeeld van engagement, gevoeligheid en humanisme.

Datum: 14 januari 2026

Tijd: 18:00 uur

Tentoonstelling: van 14 januari tot 14 maart 2026

Plaats: Instituto Cervantes, Domplein 3 – Utrecht

El Día de Muertos es una fiesta religiosa muy importante en México que coincide con el Día de Todos los Santos (2 de noviembre). La celebración tiene su origen en un sincretismo entre las culturas prehispánicas en Mesoamérica y la religión católica. La creencia de que los muertos vuelven a la tierra durante esta festividad para visitar a sus familiares en los cementerios o en las ofrendas en las casas es muy fuerte. Vuelven para disfrutar de la comida y bebida que extrañan de la tierra y para ver a sus seres queridos vivos. Por esta razón, las familias crean ofrendas grandes (altares) conteniendo los siguientes objetos: el arco, representa la entrada de los muertos al mundo de los vivos y debe encontrase en el último nivel del altar y estar adornado por flores de cempasúchil.

El Instituto Cervantes, la organización proyecto Tule y la Embajada de México te invitan a la celebración del Día de Muertos con varias actividades para que comprender el Día de Muertos en el contexto cultural de México, identificar los elementos de esta celebración y adquirir herramientas para entender la cultura mexicana.

Lugar: Cervantes, Domplein
Idioma: Español
Fechas: 1 y 2 de noviembre

Consulta el programa detallado en la siguiente imagen:

Reserva para la conferencia el 1 de Noviembre escribiendo a: dipculturalpba@sre.gob.mx

Reserva los talleres del 2 de Noviembre en: https://shop.eventix.io/a83466e2-1d14-42dd-8404-a9fc4656a955/tickets

En los Países Bajos, el conocimiento de la cultura latinoamericana está formado en gran medida por una serie de voces y corrientes dominantes de las últimas décadas. Las obras literarias traducidas más fáciles de encontrar en las librerías son principalmente libros de autores de la llamada generación del ‘Boom’ (García Márquez, Vargas Llosa, etc.), mientras que las listas de reproducción de Spotify a menudo muestran los éxitos de Buena Vista Social Club, o se centran en la salsa bailable y el reguetón.

Este curso proporciona la oportunidad de descubrir una serie de obras literarias y corrientes musicales que ofrecen una perspectiva alternativa pero relevante de la América Latina contemporánea.

Consiste en cuatro encuentros centrados en temas recurrentes a través de una selección de libros y letras de canciones que ofrecen una visión global de los momentos clave de la historia de los últimos cincuenta años: censura política y resistencia, relaciones sociales durante y después de la dictadura, la voz de las minorías y de los grupos hasta hace poco marginados, la violencia contra la mujer, la familia, las tradiciones, la magia, la metrópoli, la naturaleza abrumadora.

Los textos leídos se discuten durante las sesiones a partir de uno o varios conceptos (literarios) como enfoque y perspectiva, realismo mágico, performatividad, etc.

Fechas: 10, 17, 24 octubre; 7 noviembre
Lugar: Cervantes, Domplein
Idioma: Neerlandés

Inscríbete en: https://www.hovoutrecht.nl/cursus/latijns-amerikaanse-literatuur-en-muziek/

In Nederland wordt onze kennis van de Latijns-Amerikaanse cultuur grotendeels gevormd door een aantal dominante stemmen en stromingen van de afgelopen decennia. Vertaalde literaire werken uit de regio die het gemakkelijkst in de boekwinkels te vinden zijn, bestaan voornamelijk uit boeken van de auteurs van de zogenaamde ‘Boom’ generatie (García Márquez, Vargas Llosa, etcetera), terwijl playlists op Spotify vaak ofwel opgebouwd worden rondom alle hits van Buena Vista Social Club, ofwel gericht zijn op dansbare salsa en reguetón.

Deze cursus geeft een aanzet tot het ontdekken van een aantal literaire werken en muziekstromingen die een alternatief, maar relevant perspectief bieden op hedendaags Latijns-Amerika. In een viertal bijeenkomsten wordt er middels een ‘close reading’ van een selectie aan boeken en (song)teksten aandacht besteed aan terugkerende thema’s die tevens een globaal overzicht geven van sleutelmomenten in de geschiedenis van de afgelopen vijftig jaar: politieke censuur en verzet, sociale verhoudingen tijdens en na een dictatuur, de stem van minderheden en tot voor kort gemarginaliseerde groepen, geweld tegen vrouwen, de familie, tradities, magie, de metropolis, de overweldigende natuur.

De gelezen teksten worden tijdens de bijeenkomsten behandeld aan de hand van één of enkele (literaire) concepten zoals focalisatie en perspectief, magisch realisme, performativiteit, enzovoorts.

Cursusdata: 10, 17, 24 oktober; 7 november
Locatie: Cervantes, Domplein
Taal: Nederlands

Aanmelden: https://www.hovoutrecht.nl/cursus/latijns-amerikaanse-literatuur-en-muziek/

Poemas escogidos de Dulce María Loynaz 

En la atmósfera de la literatura cubana, una voz resuena con una profundidad emocional inigualable: Dulce María Loynaz. Fue una poeta nacida en La Habana en 1902, es considerada una de las más importantes figuras en la literatura cubana. Ganadora del premio Miguel de Cervantes en 1992. 

Su obra poética, encapsulada en el volumen Poemas escogidos, es un viaje a través de la vida, el amor y la introspección. En este libro los poemas de Loynaz nos invitan a explorar la belleza de la soledad, el misterio del amor y la melancolía del paso del tiempo. Sus versos, delicadamente, nos transportan a un mundo donde las emociones se despliegan.  

Esta antología no es solo una colección de versos; es un testamento de la sensibilidad humana y la capacidad del lenguaje para capturar la esencia del alma. En la biblioteca del Instituto Cervantes, esta obra espera ser descubierta por aquellos que buscan explorar la poesía de esta importante poeta cubana.  

De bibliotheek beveelt aan 

Poemas escogidos van Dulce María Loynaz 

Binnen de Cubaanse literatuur weerklinkt een stem met een ongeëvenaarde emotionele diepte: Dulce María Loynaz. De dichteres werd in 1902 in Havana geboren en wordt beschouwd als een van de belangrijkste figuren binnen de Cubaanse literatuur. Ze won in 1992 de Miguel de Cervantes-prijs. 

Haar poëzie, verzameld in Poemas escogidos (Geselecteerde gedichten), is een reis door het leven, de liefde en de introspectie. De gedichten in Loynaz’ bundel nodigen uit om de schoonheid van eenzaamheid, het mysterie van de liefde en de melancholie in vergankelijkheid bloot te leggen. Haar dichtregels voeren ons op een fijngevoelige manier mee naar een wereld waarin emoties zich ontvouwen. 

Deze bloemlezing is niet zomaar een verzameling gedichten; het is literair testament over menselijke gevoeligheid en het taalkundig vermogen om de essentie van de ziel in woorden te vatten. Het boek is te vinden in de bibliotheek van Instituto Cervantes en wacht erop ontdekt te worden door iedereen die het poëtische werk van deze belangrijke Cubaanse dichteres wil leren kennen.